از تقاضای کیفی ساختار سازمانی بر اساس رشد کیفی فرهنگ سازمانی

اصولا ساختار تنظیم کننده نقش انسان ها در تعیین سطح اختیارات و مسئولیت ها هریک از آنهاست . در حقیقت ساختار تعیین کننده نحوه هماهنگی و نظارت و تصمیم گیری در سطوح مختلف می باشد.
در یک تعریف کلی می توان ساختار را به :
1- ساختار مکانیکی یا سلسله مراتبی که ارتباطات در سطح عمودی تعیین کننده می باشد . این نوع ساختار برای شکل گیری اولیه سازمان و ایجاد نظم اولیه ارتباطی قطعا ضرورت دارد .
2- نقطه ضعف بزرگ ساختار های مکانیکی کندی فرایند تصمیم گیری در سیر سلسله مراتب است . چنانچه فرهنگ سازمان نظم موجود را در ساختار مانیکی پذیرفت ، برای ایجاد سرعت بیشتر در ارتباطات درون ساختاری می توان به سمت ساختار داینامیک که در آن می توان بخشی از حوزه های مسئولیت و تصمیم گیری را در قالب ارتباطات افقی تعریف نمود . باید توجه داشت که تغییر فرایند ارتباط بین واحد ها باید به طریقی انجام شود که حوزه مسئولیت در سلسله مراتب حفظ شده و تصمیمات خرد هم بدون اطلاع مدیران سطوح مختلف انجام نشود . برای استاندارد کردن این نوع ارتباطات می توان با استفاده از سیستم های اتوماسیون اداری و با طرح یک فرایند کاملا مطالعه شده حقوقی دسترسی ارتباطی بین اجزاء واحد های مختلف با یکدیگر را تنظیم نمود .
3- به تناسب نوع فعالیت سازمان در ارائه محصولات و یا خدمات متنوع می توان از ساختار ماتریسی استفاده نمود . در این نوع ساختار علاوه بر پیروی سازمان از وظایف دپارتمانهای موجود بر حسب وظیفه ، می توان از تشکیل تیم های افقی که اعضای آن از واحد ها و یا دپارتمان های مختلف تشکیل شده ، برای ایجاد ارتباط و تشریک مساعی بر روی هر نوع محصول و یا خدمت استفاده نمود. ترکیب اختیار و مسئولیت هریک از تیم ها ضرورتا بایستی با توجه به حوزه اختیار تصمیم گیری مدیران دپارتمان ها انجام شود و نحوه چرخش اطلاعات نیز قطعا از طریق استفاده از سیستم های اتوماسیون سرعت عمل بیشتری خواهد داشت.
4- به اعتقاد من در خارج از هرم اجرایی ساختار سازمانی و در حد فاصل اختیارات هیئت مدیره و مدیرعامل وجود واحد های مدیریت استراتژی ، مدیریت ریسک و کنترل های داخلی ، می تواند نقش بسیار تعیین کننده ای برای تعیین خط مشی های موقت و دائمی سازمان و کنترل اجرای این خط مشی ها داشته باشد . واحد های مذکور قطعا با مشارکت مدیران واحد های مختلف اجرایی و نیز نمایندگان هیئت مدیره تشکیل خواهد گردید تا تصمیمات اتخاذ شده مطابق با مشورت تمامی اجزای سازمان اتخاذ گردد.
5- و در نهایت ساختار یادگیرنده ، ساختاری خواهد بود که بر اساس بلوغ فرهنگی سازمان قابلیت آن را خواهد داشت که اجزاء سازمان به تناسب تغییرات درون و برون سازمانی با دانش کافی می توانند خلاقانه مبتکر طرح روش های جدید برای بهبود بهره وری سازمان را داشته باشند.
این مقاله به طور کاملا خلاصه روند شکل گیری ساختار سازمانی را هدف قرار داده و طبعا هر سازمانی به تناسب نیاز خود شرایط خاص خود را خواهد داشت.